Stosowana Analiza Zachowania (SAZ)

 

Stosowana Analiza Zachowania (ang. Applied Behavior Analysis - ABA) jest nauką zajmującą się badaniem i wykorzystaniem praw uczenia do rozwiązywania społecznie istotnych problemów.

Metody behawioralne wspomagają efektywność pracy z osobami z zaburzeniami rozwoju (np. autyzmem) i zaburzeniami zachowania. Głównym celem SAZ jest odpowiednia modyfikacja zachowań i ukierunkowanie ich w pożądany sposób.

W analizie zachowania trzeba zwrócić uwagę na 3 elementy

(skrót ang: Antecedents Behaviour Consequences):

A- co zdarzyło się przed zachowaniem (miejsca, kontekst,bodźce wpływające na zachowanie)
B- samo zachowanie, co on dokładnie robi (bez tego, czego nie robi)
C- co nastąpiło od razu po, pozytywna lub negatywna konsekwencja od innych osób; ta część mówi nam czy zachowanie jest wzmacniane czy wygaszane.

Analiza zachowania umożliwia:

  • Spojrzenie na zachowanie z innej perspektywy
  • Przerwanie błędnego koła zachowania
  • Ocenę sytuacji
  • Zrozumienie dlaczego takie same sytuacje się powtarzają
  • Wymyślenie nowego rozwiązania
  • Zauważenie zmiany zachowania

Techniki behawioralne stosowane w naszej placówce:

  • Chwalenie (Według teorii uczenia się najlepiej chwalić często i nieregularnie. Bardziej się staramy, kiedy nie, wiemy kiedy dostaniemy nagrodę)
  • Nagrody (coś, co podopieczny otrzymuje za wykonanie dodatkowych rzeczy/zadań)
  • System Przywilej - Zasada-Konsekwencja
  • Technika „Zmiana A” Można określić, jako zmianę otoczenia w celu zapobieganiu wystąpienia trudnych sytuacji
  • System żetonowy (karty lojalnościowe). Należy nadać wartość punktową zachowaniu, Ustalenie wspólnie z podopiecznym listy
  • Polecenia - muszą być skuteczne wydawane
  • Zasady są nieodzownym elementem wychowania. Potrzebuje ich każde dziecko bez względu na wiek. Wskazują one na to, co powinniśmy robić, porządkują świat
  • Wyliczanie, czyli metoda 1-2-3
  • Zasada Premacka, zgodnie z którą czynność bardziej preferowana może służyć do wzmacniania czynności mniej preferowanej
  • Konsekwencje - Zasady wyciągania konsekwencji: Konsekwencja wyciągamy natychmiast lub w niedługim czasie po niewłaściwym zachowaniu, doprowadzenie konsekwencji do końca
  • Ignorowanie przykład kilku zachowań które możemy ignorować (marudzenie, wykłócanie się, narzekanie na niesprawiedliwość, narzekanie na zasady, wzdychanie i wywracanie oczami